Toen ik enkele jaren terug in een depressie belandde verbaasde ik mij over de wondere wereld van de tijdelijk arbeidsongeschikten. Allereerst werd mijn contract niet verlengd, maar had ik wel een bedrijfsarts die voor wet poortwachter verantwoordelijk werd geacht voor mijn re-integratie. Ik meldde mij aan voor een WW-uitkering en vanuit daar belandde ik in de ziektewet. Een UWV arts wilde vervolgens kijken naar mijn psychische problematiek en of ik daadwerkelijk niet kon werken. Tevens liep ik bij de huisarts op zoek naar de juiste behandeling voor mijn psychische problemen. Om mijn leven vol te houden had ik een praktijkondersteuner in de praktijk van de huisarts. Ik moest op de juiste behandeling lang wachten en werd ondertussen doorverwezen naar een eerstelijns psycholoog. Samen met de psycholoog bereidde ik mijn volgende behandeling voor. Na 4 maanden wachten kon ik mijn behandeling eindelijk beginnen. Een traject van 9 maanden lang met verschillende psychiaters, psychologen en allerlei andere therapeuten. In totaal zag ik 15 verschillende artsen uit verschillende invalshoeken en met verschillende belangen. De arts van mijn oud werkgever voor mijn re-integratie. De arts van het UWV om te zien of mijn uitkering terecht was en of ik niet toch aan het werk kon. En tal van andere artsen die het beste met mij voor hadden en mij beter moesten maken. Ze hadden 1 ding gemeen: ze legde allemaal de artseneed af.
Gelukkig ben ik inmiddels helemaal hersteld en ben ik gemotiveerd om met mijn verhaal verandering teweeg te brengen. Natuurlijk zijn de wachtlijsten in de GGZ voor mij een belangrijke zorg. Ik zie echter dat dit al op de agenda van de politiek is gezet. Ik zie alleen nog geen aandacht voor de grote efficiëntie- slag die gemaakt kan worden in de hoeveelheid verschillende artsen. Het proces kan veel efficiënter ingericht worden en dit kan veel zorgkosten besparen. Ik ga hieronder in waarom dit het geval zal zijn.
Ik zie een ongelofelijke angst cultuur in de richting van verzekeringsartsen, waardoor met name mensen met psychische problematiek in een dieper dal vallen. Er bestaan tal van schrijnende gevallen waarin een verzekeringsarts een andere diagnose stellen dan de huisarts of specialist. Waar iemand het advies krijgt van een huisarts om thuis te herstellen en vanwege lichamelijke problematiek even geen therapie aankan, kan een verzekeringsarts zomaar vinden dat therapie nu wel aan de orde moet zijn en dat anders de uitkering wordt gekort. Hierbij is de cliënt niet gebaat en je hoeft zelf geen arts te zijn om te kunnen bedenken dat iemand hierdoor een terugval beleefd in eigen problematiek en dat hierdoor andere zorgkosten zullen stijgen. Waarom kunnen we het advies en de diagnose van de huisarts niet bindend maken? Privacy is heilig en absoluut een groot goed. Echter zijn cliënten in dit geval gebaat als de huisarts gegevens verstrekt aan de verzekeringsartsen , bedrijfsartsen en andere artsen die voor re-integratie of uitkering zorgen. Hierdoor kan de cliënt zich volledig richten op zijn herstel. Dit scheelt afspraken voor de cliënt en mogelijke risico’s op terugval. Tevens zal het zorgen voor een beter imago van UWV/gemeente (afhankelijk van de uitkering die iemand ontvangt, wellicht ook een discussie waard voor D66 om dit te vereenvoudigen). Bovendien kunnen verzekeringsartsen en bedrijfsartsen voor een groot deel worden weg bezuinigd.
Natuurlijk zijn er risico’s. De huisarts zou een te persoonlijke relatie hebben met een cliënt om een beoordeling te kunnen maken over werk en uitkering. Bovendien heeft de huisarts het al erg druk. Ik geloof dat de artseneed zou moeten voorkomen dat de huisarts het hand boven het hoofd houdt van een cliënt. Tevens zou de besparing van de zorgkosten bij terugval en de besparing van kosten van verzekeringsartsen plus een aantal bedrijfsartsen moeten gaan ten behoeve van huisartsen. Huisartsen kunnen zo meer tijd aan een cliënt besteden en kunnen de kleine administratieve handeling van versturen van dossier aan een gemeente/UWV in een beveiligde omgeving zo afdoen. Of dit kan worden gedaan door administratieve ondersteuning, bijvoorbeeld door iemand met een indicatie banenafspraak. Wellicht dat een cliënt zo minder druk ervaart over uitkering, sneller hersteld en er zo ook banen worden gecreëerd voor deze doelgroep.
Dit verdient onderbouwing met cijfers. In alle onderzoeken van de laatste jaren wordt er al gesproken over een tekort aan verzekeringsartsen (Schepman et al., 2011). In 2012 waren dit er 1066 en deze zouden dus allemaal weg bezuinigd kunnen worden. Veelal zijn het mensen met een oudere leeftijd, waardoor ze snel de pensioengerechtigde leeftijd zullen passeren en de kosten van WW bespaart zullen blijven. In het tv programma “De monitor” wordt onderschreven dat UWV artsen vaak verschillen van mening met het oordeel van de specialist of huisarts (De monitor, 2017). De dienstverlening van het UWV scoort een 3.9 namens de arbeidsongeschikten. Dit schommelt al jaren om hetzelfde cijfer. Het internet barst van de klachten over verzekeringsartsen. De mening van een verzekeringsarts of bedrijfsarts weegt zwaarder dan die van een huisarts bij re-integratie of werk. Dit zorgt voor veel druk bij cliënten. Het is dus hoog tijd dat het belang van de cliënt voorop komt te staan. Het privacy debat verdient een andere inslag waarmee de cliënt wordt ontlast en de zorgkosten kunnen dalen. Het imago van UWV en gemeente zullen stijgen en zullen als meer ondersteunend worden ervaren. Bovendien zou het ook nog kunnen zorgen voor nieuwe banen bij huisartsen. Banen die expliciet geschikt zijn voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en waar wettelijke loonkostensubsidie of beschut werk voor kan worden ingezet. Er valt veel winst te halen in de wondere wereld van arbeidsongeschikten. Hoog tijd dat dit ook op de agenda van D66 wordt gezet!
Bronnen
- Schepman, S.M. , Hingstman, L. & Batenburg, R.S. (2012). Capaciteitsraming voor verzekeringsartsen 2012-2022/28. Onderzoeksbureau Nivel.
- Schouwstra, A. (2017). UWV-arts moet afgaan op oordeel specialist of huisarts’, TV-programma de Monitor, KRO-NCRV, https://demonitor.ncrv.nl/uwv/uwv-arts-moet-afgaan-op-oordeel-specialist-of-huisarts
